Με απλούς όρους, επικοινωνία είναι το πώς αντιλαμβάνεστε τον κόσμο και πως...

Με απλούς όρους, επικοινωνία είναι το πώς αντιλαμβάνεστε τον κόσμο και πως αντιδράτε στο τι συμβαίνει γύρω σας. Όλα αυτά συμβαίνουν υποσυνείδητα και είναι χρήσιμο να γνωρίζουμε τι πραγματικά κρύβετε πίσω από τις αντιδράσεις μας διότι μόνο έτσι θα μπορέσουμε συνειδητά να κάνουμε τις αλλαγές που χρειάζονται για να αυξήσουμε αυτό που λέγεται επιτυχία.

Συνειδητή αντίληψη

Υπολογίζεται ότι ο εγκέφαλός σας λαμβάνει περίπου δύο εκατομμύρια ερεθίσματα κάθε δευτερόλεπτο. Αντιλαμβάνεστε συνειδητά όλες αυτές τις πληροφορίες; Με τίποτα! Για παράδειγμα, είστε ενήμεροι για το πώς αισθάνεστε το πουκάμισό σας πάνω στο σώμα σας; Εκτός αν το πουκάμισό σας είναι ιδιαίτερα σφιχτό ή έχετε ένα ηλιακό έγκαυμα, υποψιάζομαι ότι δεν είχατε αντιληφθεί το αίσθημα του πουκάμισου πάνω στο σώμα σας έως ότου το ανέφερα. Γιατί; Επειδή δεν ήταν σημαντική  πληροφορία γι αυτό και έχει αγνοηθεί από τον εγκέφαλο σας. Από τα δύο εκατομμύρια ερεθίσματα που παίρνετε, αντιλαμβάνεστε συνειδητά περίπου μόνο τα 134 που αυτό μεταφράζετε σε πέντε με εννέα πράγματα το δευτερόλεπτο. Η επεξεργασία περισσότερων πληροφοριών θα προκαλούσε βραχυκύκλωμα στον εγκέφαλο σας!

Φίλτρα - διαγραφές, διαστρεβλώσεις και γενικεύσεις

Τι να συμβαίνει άραγε στις υπόλοιπες πληροφορίες που παίρνουμε; Αυτές φιλτράρονται από τον εγκέφαλο σας μέσω κάποιων φίλτρων – ένα από αυτά λέγετε το φίλτρο της διαγραφής. Αυτό ήταν που έχει επιλέξει να διαγράψει σαν ασήμαντη την πληροφορία της αίσθησης του πουκαμίσου στο σώμα σας. Το δεύτερο από τα τρία φίλτρα είναι το φίλτρο της διαστρέβλωσης και το τρίτο το φίλτρο της γενίκευσης ή της απλοποίησης. Ας δούμε μερικά παραδείγματα για να αντιληφτείτε καλύτερα το πώς λειτουργούν αυτά τα τρία φίλτρα που έχουμε στον εγκέφαλο μας.

Πεποιθήσεις

Υποθέστε ότι έχετε μια πεποίθηση (δηλαδή πιστεύετε) ότι «δεν μπορείτε να κάνετε τίποτα σωστό». Πώς θα αντιδρούσατε αν κάποιος σας πλησίαζε και σας έλεγε «κάνατε καταπληκτική δουλειά προετοιμάζοντας εκείνη την ομιλία.»; Ανάλογα με τις περιστάσεις, θα απορρίπτατε ή θα συμφωνούσατε στο σχόλιο. Μέσα σας όμως θα κάνατε την σκέψη ότι δεν έχουν εξετάσει λεπτομερώς την ομιλία αλλά όταν το κάνουν σίγουρα θα ανακαλύψουν κάτι λανθασμένο και θα αλλάξουν την άποψή τους για την δουλειά που έχετε φέρει εις πέρας! Υποθέστε ότι όλη μέρα, οι συνάδελφοι σας λένε ότι έχετε κάνει μια καταπληκτική δουλειά – νομίζετε τους ακούτε πραγματικά; Το βρίσκω απίθανο! Στη συνέχεια ένα άτομο επισημαίνει ότι κάνατε μερικά ορθογραφικά λάθη στη σελίδα 10. Αυτό το σχόλιο αντανακλά περισσότερο το τι πιστεύετε για την δουλειά που κάνατε; Σίγουρα! Επιβεβαιώνει το τι πιστεύετε πραγματικά για την δουλειά που κάνατε. Σύμφωνα με την λειτουργία των φίλτρων σας έχετε διαγράψει και διαστρεβλώσει τα θετικά σχόλια και έχετε εστιάσει την προσοχή σας στο αρνητικό σχόλιο. Ποιες άλλες πεποιθήσεις έχετε άραγε για σας, για τους γύρω σας, για τον κόσμο γενικά, οι οποίες περιορίζουν ποιος μπορείτε να γίνετε ή τι μπορείτε να πετύχετε στη ζωή;

Αποφάσεις

Λαμβάνετε τις αποφάσεις σας (δηλαδή γενικεύετε) με τέτοιο τρόπο ώστε να μην χρειάζεται να μαθαίνετε καινούργια πράγματα καθημερινά. Εάν θέλετε να ανοίξετε μια πόρτα, μάθατε πριν χρόνια ότι πιάνετε το πόμολο στρίβετε, τραβάτε ή ωθείτε την πόρτα και αυτή ανοίγει - δεν είναι απαραίτητο να περάσετε από ολόκληρη τη διαδικασία να μάθετε πώς να ανοίξετε μια πόρτα κάθε φορά. Οι γενικεύσεις είναι χρήσιμες αλλά μπορούν επίσης να μας δημιουργήσουν προβλήματα. Σε ένα πείραμα, οι ερευνητές έβαλαν πόμολο στην ίδια πλευρά της πόρτας με τους μεντεσέδες. Τι νομίζετε έγινε όταν άφησαν ενηλίκους στο δωμάτιο; Πλησίαζαν στην πόρτα, έπιαναν το πόμολο, το γύριζαν και προσπαθούσαν να ωθήσουν ή να τραβήξουν την πόρτα. Φυσικά, δεν άνοιγε. Κατά συνέπεια, οι ενήλικοι αποφάσιζαν ότι η πόρτα ήταν κλειδωμένη και ότι κλειδώθηκαν μέσα στο δωμάτιο! Όταν το πείραμα επαναλήφθηκε χρησιμοποιώντας μικρά παιδιά, τα οποία δεν είχαν κάνει ακόμα τη γενίκευση για το άνοιγμα της πόρτας, τα παιδιά πλησίαζαν μέχρι την πόρτα την έσπρωχναν και έβγαιναν από το δωμάτιο. Οι ενήλικοι, λόγω των αποφάσεών τους, δημιούργησαν μια κατάσταση απελπισίας και ένα αίσθημα ότι δεν μπορούν να αντιδράσουν διότι έχουν κλειδωθεί στο δωμάτιο ενώ στην πραγματικότητα τα πράγματα ήταν πολύ διαφορετικά. Αναρωτιέμαι πόσες από τις μέχρι τώρα αποφάσεις σας (γενικεύσεις) για τον/τη σύζυγό σας, τον προϊστάμενός σας, τους πελάτες σας, είναι η πραγματικότητα ή μήπως είναι αποφάσεις που έχετε πάρει στο παρελθόν και σας κρατούν κλειδωμένους στον εαυτό σας;

Έχετε πάει ποτέ κινηματογράφο να παρακολουθήσετε μια ταινία με έναν φίλο σας, και ενώ καθόσασταν ο ένας δίπλα στον άλλο, είδατε ακριβώς την ίδια ταινία και ένας από σας αποφάνθηκε ότι ήταν η καλύτερη ταινία που είδε ποτέ ενώ ο άλλος είχε ακριβώς την αντίθετη άποψη; Πώς θα μπορούσε να συμβεί αυτό; Είναι αρκετά απλό. Εσείς και ο φίλος σας έχετε φιλτράρει τις πληροφορίες διαφορετικά (λόγω διαφορετικών πεποιθήσεων, αξίων, αρχών). Με άλλα λόγια, αντιληφθήκατε την ταινία διαφορετικά και ως εκ τούτου αντιδράσατε διαφορετικά σε αυτήν.

Εσωτερική αναπαράσταση της εμπειρίας

Θυμάστε το πρόγευμα που είχατε σήμερα το πρωί; Πώς το θυμάστε; Βλέπετε μια εικόνα στο μυαλό σας, ή υπάρχουν μυρωδιές ή γεύσεις; Υπάρχουν μήπως ήχοι - ίσως στο μυαλό σας μπορείτε να ακούσετε το ραδιόφωνο; Για να θυμηθεί ένα γεγονός, το μυαλό σας χρησιμοποιεί τις εικόνες, τους ήχους, τα συναισθήματα, τις γεύσεις, τις μυρωδιές και τις λέξεις. Αυτές οι αντιλήψεις για τον «εξωτερικό σας κόσμο» ονομάζονται εσωτερικές αντιπροσωπεύσεις/αναπαραστάσεις και είναι μια λειτουργία των φίλτρων σας (δηλ. πεποιθήσεις και αξίες). Οι αντιλήψεις σας είναι αυτό που θεωρείτε εσείς ως «πραγματικό» ή με άλλα λόγια η πραγματικότητά σας.

Ποιοι βάζουν τα φίλτρα σας εκεί που είναι; ! Εσείς οι ίδιοι! Με βάση τις εμπειρίες που είχατε στην οικογένειά σας καθώς μεγαλώνατε, το τι ακούγατε από τον ιερέα της εκκλησίας, τα πιστεύω, οι αρχές και οι αξίες στο μέρος της χώρας όπου ζήσατε, οι αποφάσεις που πήρατε για τον κόσμο κ.λπ. Εάν τα φίλτρα σας δεν δημιουργούν τα αποτελέσματα που επιθυμείτε, είστε το μόνο πρόσωπο που μπορεί να τα αλλάξει. Το πρώτο βήμα είναι συνειδητά να αντιληφτείτε τα φίλτρα που έχετε και τι είδους πραγματικότητα (αποτελέσματα) δημιουργούν για σας.

Συμπέρασμα

Με βάση την προηγούμενη εμπειρία σας, φιλτράρετε τις πληροφορίες για τον κόσμο γύρω σας. Οι προκύπτουσες εσωτερικές αντιπροσωπεύσεις είναι η πραγματικότητά σας και αυτή οδηγεί τις συμπεριφορές σας, ενισχύοντας για σας το γεγονός ότι η αντίληψή σας για τον κόσμο είναι «η σωστή».

Για μένα, ένα από τα οφέλη του NLP (Νεύρο Γλωσσικός Προγραμματισμός) είναι να αντιληφτώ τα φίλτρα που έχω βάλει και τι επιπτώσεις έχουν στο τι βλέπω, τι ακούω, πως αισθάνομαι και πώς αντιδρώ με τους γύρω μου και κατά συνέπεια τι δημιουργώ στη ζωή μου. Μόλις το αντιληφτώ, για τα φίλτρα που δεν με εξυπηρετούν, μπορώ να επιλέξω συνειδητά με τη βοήθεια του NLP να τα τροποποιήσω ή να τα αφαιρέσω.